Jak przygotować dziecko do spotkania z psychoterapeutą?
Dzieci najczęściej odczuwają trudy związane z: rozstaniem z mamą, narodzinami rodzeństwa, zmianą klasy oraz utratą koleżanki/kolegi itp.. Swoją złość czy też zazdrość związaną z tymi sytuacjami wyrażają poprzez zachowanie. Zachowanie, którego nie łączą z powstałymi problemami. Natomiast psychoterapeuta poprzez zabawę poznaje dziecko, ponieważ zabawa to podstawowa aktywność dziecka. Terapeuta bawiąc się z dzieckiem dowiaduje się jakie przeżywa ono emocje i łączy je z sytuacją życiową.
Są dzieci, które bawią się w niszczenie np. budowli z klocków. Inne bawią się w sposób stereotypowy, używając tylko niektórych zabawek. Niektóre dzieci, nie bawią się, stale mówią, że się nudzą i szukają zewnętrznych źródeł wzbudzania emocji. Jako rozwiązanie widzą one granie na komputerze, oglądanie filmików na YouTube czy też oglądanie telewizji. Czym młodsze dziecko, tym ważniejsza jest dla niego aktywność ruchowa. Ruch wpływa bezpośrednio na mowę.
Starsze dzieci potrafią rozmawiać o tym, co je niepokoi, a rolę zabawy stopniowo zastępują gry, rysunki, zajęcia teatralne, itp. Dlatego spotkania z psychoterapeutą, związane z poznaniem dziecka i jego problemów opierają się głównie na zabawie, rysunkach i odgrywaniu ról poprzez zabawki.
Pierwsze spotkanie to najczęściej konsultacja z rodzicami / opiekunami dziecka. Podczas tego spotkania psychoterapeuta poznaje powód zgłoszenia rodziców / opiekunów. Analizuje aktualną i przeszłą sytuację życiową dziecka i rodziny, jego zainteresowania, relacje z rówieśnikami, stan zdrowia itp. Często jako kolejne, odbywa się spotkanie z dzieckiem oraz rodzicami. Dopiero wówczas podejmowana jest (lub nie) decyzja o indywidualnym kontakcie dziecka z psychoterapeutą.
Na wizytę u psychoterapeuty rodzice / opiekunowie powinni przygotować dziecko. Dziecko może czuć się zaniepokojone, zaskoczone sytuacją, że ma iść do osoby, której nie zna. Może ono łączyć wizytę u psychoterapeuty z wizytą np. u dentysty czy też innego lekarza. Przypomina sobie taką sytuacje i może np. obawiać się bólu, że spotkanie będzie trudne, że nie będzie wiedziało co robić, że mama lub tata gdzieś sobie pójdzie, albo będzie o nim opowiadać rzeczy, których się wstydzi albo boi. Im bardziej relacja dziecka z rodzicami / opiekunami opiera się na zaufaniu i bliskości, tym łatwiej będzie dziecku przyjąć możliwość pomocy od innej osoby.
Jak stworzyć sytuację bezpieczną dla dziecka i pomocną w kontakcie terapeutycznym:
– nie strasz dziecka wizytą u psychoterapeuty. A gdy jest umówiona wizyta, powiedz o tym dziecku z wyprzedzeniem. Dzięki temu będzie ono miało możliwość się nad tym zastanowić, zapytać cię o to, co je niepokoi;
– możesz powiedzieć, że idzie do psychoterapeuty, a wasza rozmowa może brzmieć np. Psychoterapeuta jest to taka osoba, która pomaga dzieciom gdy mają jakieś zmartwienia albo problemy. Czasem rodzice martwią się, że dziecko nie radzi sobie z trudnymi uczuciami: złością, smutkiem, lękiem;
– zdarza się, że dziecku trudno jest panować nad złością, co sprawia, że inne dzieci nie chcą się z nim bawić. Kiedy rodzice nie wiedzą jak pomóc dziecku proszą o pomoc psychoterapeutę, który wie jak rozwiązywać dziecięce problemy;
– spotkanie z psychoterapeutą trwa 50 minut. Powiedz dziecku jak może wyglądać wizyta np. psychoterapeuta będzie chciał cię poznać, dowiedzieć się czegoś o tobie. Możesz ją pytać, kiedy czegoś nie będziesz rozumiał albo wiedział, powiedzieć co myślisz, co czujesz;
– informacje o wizycie u psychoterapeuty, trzeba dostosować do wieku dziecka, jego możliwości rozumienia. Dzieci do 2 roku życia zazwyczaj na spotkaniu są razem z rodzicem;
– jeśli nie znasz odpowiedzi na pytania dziecka to otwarcie o tym powiedz. Przykładowo komentując np. nie wiem jak dokładnie będzie wyglądało spotkanie, ale możemy to ustalić na początku z psychoterapeutą;
Czasami dzieci i młodzież czują niepokój rodziców dotyczący wizyty u psychoterapeuty. Warto o tym powiedzieć na pierwszej konsultacji dla rodziców i wyrazić swoje obawy w gabinecie, tak aby móc spokojnie porozmawiać z dzieckiem. Emocje rodziców takie jak wstyd czy lęk, związany z zachowaniami dziecka, mogą powodować, że rodzice mówią dziecku, że ma „być grzeczne u psychoterapeuty”. Takie słowa dezorientują dziecko, utrudniają kontakt i diagnozę problemów dziecka.
